Lãnh đạo châu Á đánh giá cao sự sáng tạo và trực giác hơn lãnh đạo châu Âu

Liệu phong cách lãnh đạo có khác nhau giữa các quốc gia, khu vực trên thế giới? Đây là một trong những câu hỏi nghiên cứu nằm trong Báo cáo Kinh doanh quốc tế được thực hiện gần đây của chúng tôi. Chúng tôi đã mời 3.400 nhà lãnh đạo làm việc ở 45 nền kinh tế chia sẻ về những đặc điểm quan trọng mà một nhà lãnh đạo giỏi cần có.

Những điểm chung trong câu trả lời của họ cho thấy một số điểm khác biệt văn hóa rất thú vị. Hầu hết câu trả lời đều thống nhất về những phẩm chất quan trọng nhất, như chính trực, giỏi giao tiếp, và thái độ tích cực (sự tự tin và khả năng truyền cảm hứng cũng được rất nhiều người đánh giá cao). Tuy nhiên, không phải ai cũng coi trọng hai phẩm chất: sáng tạo và trực giác.

Chín trên mười nhà lãnh đạo thuộc các nước Đông Nam Á cho rằng sáng tạo là yếu tố quan trọng, trong khi chỉ có 57% các nhà lãnh đạo của EU tán thành điều này. Nếu 85% nhà lãnh đạo thuộc các nước Đông Nam Á cho rằng trực giác quan trọng thì con số này ở các lãnh đạo châu Âu chỉ là 57%. Tổng quát hơn, chúng tôi thấy rằng phần lớn những người trả lời đến từ các thị trường mới nổi (như châu Á) thuộc nhóm mà chúng tôi gọi là “người theo chủ nghĩa hiện đại”. Họ coi trọng trực giác và sáng tạo hơn và cũng đề cao việc huấn luyện hơn so với những lãnh đạo được coi là theo “chủ nghĩa truyền thống.”

Đây là một phát hiện thú vị, nhưng ngay lập tức nó cũng kéo theo một nghi vấn. Có thể nhận thấy cuộc khảo sát của chúng tôi đã chỉ rằng hiện vẫn có sự khác biệt trong cách nhìn của các nhà lãnh đạo nhưng dưới tác động của toàn cầu hóa, sự khác biệt này đang có xu hướng ngày một trở nên mở nhạt. Liệu khi các nền kinh tế đang phát triển trở thành phát triển, phong cách lãnh đạo của họ sẽ giống với phong cách của phương Tây?

Nhiều người tin là như vậy. Ví dụ, Quinn Mills của Trường Kinh doanh Harvard đã dự đoán: “Khi các công ty châu Á tin tưởng hơn vào những nhân viên thuộc các nền văn hóa khác nhau, và khi những nghề nghiệp thuộc lĩnh vực dịch vụ trở nên quan trọng đối với các nền kinh tế châu Á… thì phong cách lãnh đạo của châu Á sẽ trở nên tương đồng hơn với các nước phương Tây.”

Thật ra tôi không chắc lắm. Với tốc độ tăng trưởng mạnh của các nền kinh tế mới nổi, có vẻ như các nhà lãnh đạo đã tin dùng những phương pháp quản lý phù hợp với họ - hoặc là họ đủ nhanh nhẹn để áp dụng bất kỳ kỹ thuật và tinh thần chung nào phù hợp nhất với tốc độ phát triển nhanh chóng của thị trường nội địa. Một nghiên cứu riêng biệt của Grant Thornton về khả năng lãnh đạo của người Trung Quốc cho thấy chủ tịch của các công ty Trung Quốc tính toán để kết hợp giữa những công cụ và phương pháp quản lý của mình với phương Tây để tạo nên cái gọi là lãnh đạo “kiểu Trung Quốc”, thay vì chỉ sao chép và bỏ phương pháp lãnh đạo cũ.
 

Mặc dù phong cách lãnh đạo đã có những bước phát triển mạnh mẽ nhưng người phụ nữ vẫn còn một chặng đường dài để trở thành người lãnh đạo doanh nghiệp, Ngày nay, trên thế giới, tỷ lệ phụ nữ nắm giữ vị trí cấp cao trong các doanh nghiệp chỉ chiếm 24%, nhưng tỷ lệ phụ nữ giữ vị trí CEO đang ngày một tăng lên. Ngày càng nhiều người nhận được rằng sự đa dạng về nền tảng văn hóa và tầng lớp xã hội sẽ đem lại các quyết định và kết quả tốt hơn. Rất nhiều bằng chứng kinh nghiệm đã ghi nhận mối quan hệ cùng chiều giữa sự đa dạng về giới tính và doanh thu, mức tăng trưởng, lợi nhuận trên vốn đầu tư và lợi nhuận trên vốn cổ phần. Thậm chí, một nghiên cứu mới đây của Trung Quốc đã phát hiện ra rằng công ty càng có nhiều phụ nữ thì tỷ lệ hành vi gian lận càng thấp. Trong khi đó, sự chênh lệch giới tính cao trong tổ chức thường dẫn tới sự đồng thuận trong quan điểm và những quyết định kém sáng suốt. Do đó, việc xóa bỏ tư tưởng trọng nam khinh nữ ở nơi làm việc đang ngày càng được quan tâm.

Mọi người thường cho rằng sự khác biệt cơ bản giữa nữ doanh nhân và nam doanh nhân nằm ở phong cách lãnh đạo của họ. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy trung bình, lãnh đạo là nữ giới thường dân chủ và có tính xây dựng hơn lãnh đạo là nam giới. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, ở vị trí là nhà đầu tư, phụ nữ thường sợ rủi ro hơn và, ở mức độ gia đình, họ có xu hướng giành phần lớn thu nhập của bản thân cho gia đình và cộng đồng.

Trên thế giới hiện nay, nữ giới đang ngày càng chiếm đông đảo ở những vị trí cao trong các công ty Đông Âu và Đông Nam Á. Không phải trùng hợp mà ở nơi nào nhiều nữ giới làm lãnh đạo thì ở đó sự sáng tạo và trực giác cũng như khả năng ủy thác công việc càng được coi trọng. Trong bất kỳ tình huống nào, những nơi có tỉ lệ nữ lãnh đạo cao hơn sẽ nhanh chóng có được phong cách lãnh đạo là sự pha trộn hài hòa.

Hiện nay, việc đưa ra quyết định dựa trên sự phân tích là rất phổ biến, và nó thể hiện sự tiến bộ ở nhiều lĩnh vực mà trước đây, các quyết định quản trị được đưa ra một cách cảm tính. Tuy nhiên cũng có nhiều quyết định không thể dựa vào dữ liệu và tính toán. Lý do có thể bởi nó liên quan đến những khả năng trong tương lai, hoặc bởi nó dựa trên sự đánh đổi của các giá trị cạnh tranh. Do đó, sẽ có người cho rằng những quyết định như vậy thực sự đòi hỏi sự sáng tạo và trực giác và chúng cũng là dịp thể hiện và đánh giá khả năng lãnh đạo. Trong một thế giới vận động nhanh chóng và số hóa, sự sáng tạo và trực giác chính là những phẩm chất quan trọng, quyết định xem bạn sẽ trở thành một nhà cách tân hay một kẻ chậm tiến.