Vậy làm
thế nào để chọn nghề đúng, nhất là trong bối cảnh
thế giới nghề nghiệp rộng lớn và biến đổi không ngừng, đa dạng phức tạp đặt ra nhiều thách đố đối với
thế hệ trẻ khi chọn nghề.
Trong khi đó, với
sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước đòi hỏi người
lao động có
trình độ cao, ở bất kỳ nơi nào cũng cần người thợ phải có kiến thức phổ thông,
kỹ thuật cơ sở,
kỹ thuật chuyên môn vững vàng và tay nghề cao.
Trong những ngày qua, cả nước, cả
xã hội đều
quan tâm đến kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học,
cao đẳng, rất nhiều
thông tin về kỳ thi, niềm vui có, buồn có và cả những lỗi lo âu còn hiện hữu trên không ít khuôn mặt của các bạn học sinh. Trước ngưỡng cửa cuộc đời, những
quyết định đầu tiên của bạn về
nghề nghiệp bị thêu dệt bởi nhiều mâu thuẫn: mâu thuẫn giữa nguyện vọng ngành nghề của cá nhân với nhu cầu
nhân lực xã hội (
vấn đề việc làm sau tốt nghiệp), giữa
tâm lý phổ biến của học sinh và kể cả phụ huynh vẫn coi đại học là con đường
tiến thân duy nhất, giữa giấc mơ quá bay bổng và cuộc sống
hiện thực…
Tuổi trẻ có những ước mơ đẹp và hoài bão lớn, nguyện vọng của các bạn muốn vào đại học là chính đáng, song các bạn cũng phải hiểu rằng đại học không phải là con đường
tiến thân duy nhất, không phải là con đường duy nhất để vào đời, điều cơ bản là
quá trình học tập và
rèn luyện suốt đời của bạn mới đem lại những
thành công cho bạn. Chúng ta hãy nhìn lại lịch sử trong nước và
thế giới đã có nhiều người thành danh và
thành công trong
sự nghiệp mà bắt đầu vào đời từ học nghề, có thể kể đến như Bác Tôn của chúng ta đã từng học nghề tại trường Kỹ nghệ Sài Gòn và đã
trở thành Chủ tịch nước hay Nhà
thiết kế ra vũ trụ đầu tiên trên
thế giới – Viện sỹ C.P. Côpôliốp, Anh hùng
lao động I.U.A. Gagarin (Liên xô cũ) đã trưởng thành từ học sinh học nghề[1]… Đến nay, nhiều
quốc gia trên thế giới vẫn đề cao những bạn trẻ có
kỹ năng nghề không kể nghề đó là gì, miễn đó là những nghề có ích cho
xã hội và giúp họ lập thân, lập nghiệp. Trong những ngày qua, tại São Paulo, Brazil đã diễn ra Kỳ thi tay nghề thế giới lần thứ 43, Thí sinh Nguyễn Duy Thanh nghề Giải pháp phần mềm Công nghệ
thông tin đã
xuất sắc giành Huy chương đồng và là thí sinh
xuất sắc nhất
quốc gia nhận giải "Best of nation" cùng với đại diện của 59
quốc gia. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đạt huy chương tại Kỳ thi tay nghề thế giới. Cùng với Huy chương đồng của Nguyễn Duy Thanh, đoàn Việt Nam đạt 8 Chứng chỉ
Kỹ năng nghề xuất sắc ở các nghề:
Thiết kế web; Hàn ;
Thiết kế kỹ thuật Cơ khí CAD (Xây gạch; Phay; Đường ống nước; Cơ điện tử[2]. Có rất nhiều hình ảnh và
thông tin về Kỳ thi đã được truyền tải trên các trang thông tin điện tử về việc vinh danh các thí sinh của các quốc gia với các nghề tại Kỳ thi nhằm tôn vinh giá trị của
Kỹ năng nghề, song chỉ vớimột hình ảnh và lời bình dưới đây về chuyên gia và thí sinh dự thi nghề Xây gạch cũng để lại cho mỗi bạn trẻ ở nước ta cần phải suy nghĩ về việc chọn nghề và học nghề trong giai đoạn hiện nay.
“Đây là chuyên gia và các thí sinh nghề xây gạch, họ rất đẹp trai, xinh gái, rất yêu nghề nghiệp của mình, nghề này ở các nước phát triển rất được hâm mộ và tôn trọng"[3]
Cùng với sở thích, sở trường của bạn đối với nghề, bạn cũng cần nắm bắt các thông tin về
tình hình thị trường lao động, nhu cầu
nhân lực phục vụ
phát triển kinh tế địa phương, quốc gia và cả nhu cầu
thị trường lao động của
khu vực và thế giới nữa (trong bối cảnh hội nhập quốc tế này càng sâu rộng,
vấn đềchuyển dịch lao độnggiữa các quốc gia diễn ra phổ biến, cạnh tranh về
thị trường sức lao động ngày càng lớn).
Để giúp các bạn có cơ sở lựa chọn ngành nghề
phù hợp,
sau đây xin
giới thiệu với các bạn một số nguyên tắc chọn nghề như sau:
Đứng trước việc lựa chọn nghề này hay nghề kia bạn phải
trả lời 3 câu hỏi:
- Bạn có muốn làm nghề đó không?(Nghề đó là nguyện vọng và hứng thú của bạn)
- Bạn có
khả năng làm nghề đó không?(Nghề đó
phù hợp sở trường của bạn)
- Nghề đó có cần cho xã hội không?(Nghề đó cần cho xã hội – có cơ hội
việc làm sau tốt nghiệp)
Không thể chọn hết được các loại ngành nghề, nhưng cái chốt
quan trọng và chủ yếu nhất là hài hòa 3
yếu tố trong đó
yếu tố nghề cần cho xã hội đặt lên hàng đầu.
Sau khi lựa chọn được nghề
phù hợp bạn sẽ tìm thông tin về trường
đào tạo và
trình độ đào tạo tương ứng mà bạn muốn
tham gia học tập. Các thông tin về
tuyển sinh đào tạo các
trình độ cao đẳng, trình độ trung cấp và
sơ cấp của các nghề được đăng tải trên chuyên trang
Tuyển sinh của Tổng cục Dạy nghề theo địa chỉ www.tuyensinh.tcdn.gov.vn và các trang điện tử của trường mà bạn muốn học để
tìm hiểu thông tin
tuyển sinh chi tiết.
Trong mùa tuyển sinh năm 2015 này, trước những băn khoăn, vướng mắc trong việc lựa chọn nghề, chọn trường của các thí sinh và những nỗi lo âu của các bậc phụ huynh đối với sự lựa chọn nghề nghiệp của con mình, hy vọng rằng một số thông tin trên sẽ giúp các bạn thí sinh chọn được nghề bạn thích. Đó cũng là
yếu tố quan trọng giúp bạn đạt được
mục tiêu học tập: học nghề để lập nghiệp; học tập
thường xuyên, học tập suốt đời để hướng tới
thành công trong
tương lai!
Nguồn thông tin và Tài liệu tham khảo:
[1] PGS.TS Đặng Danh Ánh: Giáo dục hướng nghiệp Việt Nam, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, năm 2000.
[2]Việt Nam đạt Huy chương đồng tại Kỳ thi tay nghề thế giới lần thứ 43, São Paulo, Brazil -Thông tin ngày 17/8/2015 trên Website: www.tcdn.gov.vn
[3] PGS.TS Dương Đức Lân – Tổng cục Trưởng Tổng cục Dạy nghề, Trưởng đoàn Việt Nam tham dự Kỳ thi tay nghề thế giới lần thứ 43. 
